Một số điểm chưa thống nhất của TT 200

V/V: Chiết khấu thanh toán (Settlement discounts or cash discounts).

Nhiều doanh nghiệp muốn các khách hàng thanh toán tiền hàng sớm, nên đã cho các khách hàng của mình được hưởng một khoản tiền thưởng nếu họ thanh toán sớm. Chiếtkhấu thanh toán là một khoản tiền thưởng để khuyến khích việc trả tiền sớm.Nó còn được gọi là chiết khấu tiền mặt (cash discounts),một số tài liệu còn gọi nó là chiết khấu mua (Purchase discounts). Nói một cách khác nó là một loại chiết khấu từ giá mua (Discounts from purchase prices) đối với người mua hay chiết khấu từ giá bán (đối với người bán).

  I. THEO HƯỚNG DẪN CHI TIẾT CỦA THÔNG TƯ 200 (TT 200)

 Đối với người bán: khi bán hàng hóa, dịch vụ có chiết khấu thanh toán, người bánghi nhận và báo cáo doanh thu bao gồm cả khoản chiết khấu thanh toán (Nợ Phải thu, Có Doanh thu, bỏ qua thuế VAT). Khi nhận được tiền bán hàng đã trừ khoản khoản chiết khấu thanh toán, người bán sẽ ghi nhận và báo cáo khoản chiết khấu thanh toán là một khoản chi phí tài chính (Nợ Tiền, Nợ Chi phí tài chính, Có Phải thu).

Đối với người mua: ghi nhận hàng tồn kho theo giá hóa đơn, không trừ khoản chiết khấu thanh toán (Nợ Hàng tồn kho, Có Phải trả). Tại thời điểm trả tiền để được hưởng chiết khấu thanh toán, người mua sẽ ghi nhận và báo cáo là một khoản thu nhập tài chính (Nợ Phải trả, Có Tiền, Có Thu nhập tài chính (phần chiết khấu thanh toán).

Cách ghi chép trong hướng dẫn của TT 200 rất đơn giản, dễ làm. Nhưng nó chưa phản đúng bản chất của giao dịch và không hỗ trợ tốt cho việc ra các quyết định của nhà đầu tư và đặc biệt là cho quản trị nội bộ doanh nghiệp.Nó khác với chuẩn kế toán quốc tế (IFRS) và các thực tế tốt.

   II. THEO IFRS VÀ THỰC TẾ KẾ TOÁN TỐT TẠI VIỆT NAM

Đối với người bán hàng: khi bán hàng có chiết khấu thanh toán người bán vẫn ghi nhận doanh thu bán hàng bình thường theo hóa đơn. Cuối kỳ kế toán người báncăn cứ vào số tiền chiết khấu ước tính người mua được hưởng tương ứng với doanh thu đã ghi nhận trong kỳ, để ghi nhận và báo cáo một khoản giảm trừ doanh thu.Nói một cách khác doanh thu thuần được báo cáo theo số đã trừ khoản chiết khấu thanh toán đã chi hoặc sẽ chi tương ứng với doanh thu đã ghi nhận trong kỳ, nó không liên quan đến chi phí tài chính.

Đối với người mua: ghi nhận hàng tồn kho theo giá hóa đơn, trừ khoản chiết khấu thanh toán ước tính được hưởng theo điều khoản mua hàng có chiết khấu thanh toán trong hợp đồng.

  III. VÍ DỤ

Công ty CP Nhựa Duy Tân có chính sách bán hàng là chiết khấu lại 2% giá bán cho khách hàng trả đúng hạn theo hợp đồng. Theo số liệu quá khứ, khoảng 90% số khách hàng của Duy Tân sẽ trả đúng trong hạn để được hưởng khoản chiết khấu thanh toán này.

Trong tháng 5.2015 công ty đã bán được 1 tỷ đ doanh thu cho các khách hàng. Sang tháng 6, tất cả các khách hàng mua chịu tháng 5 đã trả tiền, số khách hàng được hưởng chiết khấu thanh toán thực tế là 19 tỷ đ (=95% x 1.000*2%). Tháng 6 công ty không bán được đồng nào.